Giã từ chốn phồn hoa, ồn ào náo nhiệt ở đô thị, cô gái Chăm An Giang trở về quê khởi nghiệp với món đặc sản trứ danh “Tung lò mò”, sản phẩm đặc trưng của đồng bào mình.
Giữ gìn bản sắc dân tộc
Từ trung tâm thành phố Châu Đốc (An Giang) qua phà Châu Giang trên sông Hậu chừng dăm phút là đặt chân đến làng Chăm nổi danh với món Lạp xưởng bò ‘hay còn gọi Tung lò mò’. Và một trong những địa chỉ nổi tiếng chính là cơ sở ANAS của chị Hứa Thị Rokyah ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong (Tân Châu, An Giang). Năm 2019, nhờ hỗ trợ của Phòng Kinh tế thị xã Tân Châu và Sở NN&PTNT An Giang, sản phẩm Tung lò mò của chị đạt chuẩn OCOP 3 sao. Đồng thời, hiện nay đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ để đạt chuẩn OCOP 4 sao.
Rokyah tốt nghiệp đại học ngành quản trị kinh doanh ở trường Đại học Kinh tế TP.HCM cách nay 5 năm, rồi trụ lại thành phố làm việc cho một công ty Thẩm mỹ quốc tế. Công việc của cô là quản lý nhóm tư vấn và sale với mức lương khá. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm học hỏi kinh nghiệm ở môi trường kinh doanh, cô quyết định trở về quê để phát triển sản phẩm của dân tộc từ cơ sở của gia đình. Và hơn hết là muốn giữ bản sắc văn hóa dân tộc từ sản phẩm đặc trưng của đồng bào mình.
Với cái tên “Tung lò mò” đã tạo ra sự tò mò đối với nhiều người. Khách hàng hay nói vui với cô: “Muốn mò lung tung thì ăn Tung lò mò”. Món tung lò mò của người Chăm hấp dẫn mọi người, bởi từ nguyên liệu cho đến cách chế biến độc đáo. Người Chăm An Giang theo đạo Hồi, không ăn thịt heo nên lạp xưởng thịt bò là món không thể thiếu. Rokyah cho biết, sản phẩm của mình có câu chuyện, khách thưởng thức sản phẩm không chỉ ăn ngon mà còn muốn biết nguồn gốc xuất xứ của nó.
Cô kể, người Chăm có lễ Roya Haji vào ngày 10 tháng 12 Hồi lịch, có ý nghĩa như ngày tết cổ truyền. Vào dịp này, mọi người tạm gác lại công việc làm ăn, buôn bán, đến thánh đường hành lễ nhiều hơn để có nhiều ân phước. Đặc biệt, các gia đình mổ thịt để làm lễ, sau đó lấy thịt chia cho bà con trong xóm. Ngày xưa, khi người dân ăn không hết nên lấy thịt bò vụn dồn vào ruột bò với gia vị rồi đem phơi khô để dành ăn lâu mà không hư.
Rokyah là con út trong gia đình, hai chị gái của cô cũng học trên thành phố nhưng trụ lại lập nghiệp, riêng Rokyah quyết định về phụ giúp cha phát triển nghề truyền thống của gia đình. “Hai chị gái thích cuộc sống ổn định còn em có “máu kinh doanh” từ nhỏ nên quyết định trở về quê phát triển sản phẩm truyền thống dân tộc mình”, Rokyah nói.
Trước đây, cơ sở chỉ là nơi sản xuất nhỏ lẻ hoạt động dăm năm nay nhưng dần dần, sản phẩm tung lò mò chiếm được cảm tình khách hàng, có mặt ở khắp nơi trên cả nước. Trung bình mỗi tháng bán được trên tấn, còn vào dịp tết thì gấp đôi. Trước đây chủ yếu bán cho các đại lý, cửa hàng hay khách lẻ nhưng bây giờ đã có doanh nghiệp đặt hàng để tặng cho nhân viên dịp tết năm nay. Hiện tại, cô đã đầu tư cả tỷ đồng để mở rộng cơ sở và đầu tư máy móc chuyên nghiệp hơn. Rokyah chia sẻ: “Có máy móc hiện đại, em sẽ đa dạng sản phẩm để nhiều người tiếp cận và tăng công suất, cùng với chiến lược kinh doanh mới sẽ có nhiều sản phẩm đến với khách hàng, đặc biệt là hướng đến thị trường quốc tế”.
Ngoài việc mở rộng cơ sở để phát triển thì cô gái Chăm còn tiết lộ lý do khác nữa là muốn giúp những phụ nữ Chăm có cơ hội kiếm thêm thu nhập. “Nhiều người trong số đó lại là phụ nữ dân tộc luôn sống khép kín, e dè với xã hội bên ngoài nên em quyết định kéo họ vào cùng làm”, Rokyah chia sẻ.
Bên cạnh đó, cô sẽ tổ chức cho khách du lịch trong và ngoài nước đến tham quan tại cơ sở, cho họ xem từ quy trình sản xuất đến thành phẩm. Qua đó để du khách thấy được sản phẩm đặc trưng của đồng bào mình ngon, độc đáo và khám phá văn hóa Chăm”, Rokyah bật mí.
Anh Thư